VIRUS GÂY VIÊM PHỔI HMPV ĐANG GIA TĂNG Ở TRUNG QUỐC VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA HIỆU QUẢ

Virus HMPV được các nhà khoa học tại Hà Lan xác định vào năm 2001. Loại virus này thuộc họ Pneumoviridae cùng với virus hợp bào hô hấp (RSV). Hiện nay, virus HMPV đang bùng phát mạnh mẽ tại Trung Quốc, gây nên sự quan tâm lớn trong cộng đồng y tế và xã hội. Liệu virus này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như các loại virus hô hấp khác hay không và chúng ta cần phải làm gì để đối phó với sự bùng phát này?

Virus HMPV là gì?

HMPV (Human Metapneumovirus) là một loại virus đường hô hấp có khả năng lây lan rất nhanh, đặc biệt vào mùa đông và đầu mùa xuân. Nó gây ra tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp trên, chẳng hạn như cảm lạnh. Virus HMPV cũng có thể là tác nhân gây ra các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới, ví dụ như: viêm phổi, hen suyễn, làm tình trạng bệnh COPD (phổi tắc nghẽn mạn tính) trở nên nghiêm trọng hơn.1

HMPV là một loại virus đường hô hấp gây ra tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp trên và dưới.

Cách phân biệt HMPV với COVID-19 

Virus HMPV và COVID-19 đều dễ lây nhiễm qua đường hô hấp, với các triệu chứng tương tự như sổ mũi, ho, sốt, nghẹt mũi, đau họng và khó thở. Ở trường hợp nghiêm trọng, chúng có thể gây nguy hiểm đến người bị mắc bệnh. 

Tuy nhiên, khác với COVID-19, hiện chưa có liệu pháp kháng virus hoặc vắc-xin đặc hiệu nào để điều trị HMPV. Đây là một loại virus theo mùa, chủ yếu bùng phát vào mùa đông và mùa xuân, trong khi COVID-19 xuất hiện quanh năm với các biến thể mới.

Ai có nguy cơ nhiễm virus HMPV?

Bất kỳ ai cũng có thể nhiễm HMPV nhưng bệnh thường xuất hiện ở những đối tượng như:

• Trẻ sơ sinh, trẻ em dưới 5 tuổi.

• Người cao tuổi (trên 65 tuổi).

• Người bị hen suyễn sử dụng steroid.

• Người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). 

• Người có hệ thống miễn dịch yếu.2

Đường lây nhiễm của virus HMPV

Đường lây nhiễm của HMPV chủ yếu qua đường hô hấp, cụ thể:

• Giọt bắn từ người nhiễm HMPV như: ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, các giọt nhỏ chứa virus có thể phát tán vào không khí và lây nhiễm cho những người ở gần.

• Tiếp xúc trực tiếp: Tiếp xúc gần gũi với người bệnh, chẳng hạn như chạm, bắt tay hoặc sử dụng chung vật dụng cá nhân như: khăn tay, cốc uống nước có thể dẫn đến lây nhiễm.

• Tiếp xúc gián tiếp: Virus cũng có thể tồn tại trên bề mặt các vật dụng như tay nắm cửa, bàn ghế hoặc đồ chơi. 

Thời gian ủ bệnh của HMPV thường từ 3 đến 6 ngày. Người nhiễm có thể lây bệnh cho người khác ngay cả khi họ chưa có triệu chứng hoặc chỉ mới xuất hiện triệu chứng nhẹ.2

HMPV chủ yếu lây lan qua đường giọt bắn chứa virus, khi người bệnh ho, hắt hơi, ...

Triệu chứng của người nhiễm virus HMPV

Hầu hết bệnh nhân mắc HMPV đều có các triệu chứng nhẹ ở đường hô hấp trên tương tự như cảm lạnh thông thường. Các triệu chứng này có thể bao gồm: ho, đau họng, chảy nước mũi, nghẹt mũi, sốt, ...

Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể bị khó thở, khò khè và bùng phát hen suyễn. Nhiễm trùng đường hô hấp dưới thứ phát có thể xảy ra như: viêm phổi, viêm phế quản, ... đòi hỏi phải chăm sóc y tế bổ sung.3

Người bị HMPV đều có các triệu chứng nhẹ ở đường hô hấp trên tương tự như cảm lạnh thông thường.

Điều trị HMPV

Hiện nay, chưa có vắc-xin hoặc phương pháp điều trị kháng virus cụ thể nào cho HMPV. Hầu hết người bệnh có thể kiểm soát các triệu chứng tại nhà cho đến khi cảm thấy khỏe hơn.

Nếu các triệu chứng trở nặng, người bệnh cần phải nhập viện. Tại bệnh viện, bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng sức khỏe của người bệnh và giúp bệnh không tiến triển nặng hơn.

Biện pháp phòng ngừa HMPV

Có thể ngăn ngừa sự lây lan của HMPV và các loại virus đường hô hấp khác bằng cách:

• Hạn chế tiếp xúc gần với người có triệu chứng ho, sốt.

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây trước khi chạm vào mắt, mũi, miệng.

• Nên che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi.

• Dùng khăn lau cồn hoặc chất khử trùng sau khi ho hoặc hắt hơi vào tay.

• Nên đeo khẩu trang khi đến nơi đông người hoặc khi tiếp xúc với người nghi nhiễm bệnh.

• Thường xuyên vệ sinh các bề mặt có khả năng bị nhiễm bẩn như tay nắm cửa, lan can, ...

• Tiêm chủng đầy đủ về các bệnh hô hấp (vắc-xin cúm, vắc-xin phế cầu,... )  và khám sức khỏe định kỳ đều đặn.

• Hỗ trợ miễn dịch: ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, và tập thể dục thường xuyên.4

Virus HMPV có khả năng lây lan rất nhanh, chủ yếu là vào mùa đông và đầu mùa xuân.

Một số lưu ý từ Boston Pharma:

HMPV là một loại virus phổ biến thường gây ra các triệu chứng giống như cảm lạnh. Hầu hết, người bệnh sẽ khỏe lại sau vài ngày tự chăm sóc tại nhà. Nhưng đôi khi HMPV có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Trẻ nhỏ, người lớn trên 65 tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu có nguy cơ mắc các triệu chứng nghiêm trọng hơn. 

Hãy liên hệ ngay với các cơ sở y tế nếu bạn hoặc người thân gặp khó khăn khi thở hoặc có các dấu hiệu nghiêm trọng khác của HMPV.

Tài liệu tham khảo: 

1. Human metapneumovirus (HMPV). (2024, May 1). Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22443-human-metapneumovirus-hmpv

2. Sreenivas, S. (2024, December 17). Human metapneumovirus (HMPV). WebMD. https://www.webmd.com/lung/what-is-human-metapneumovirus

3. American Lung Association. (n.d.). Human metapneumovirus (HMPV) symptoms, causes and risk factors. https://www.lung.org/lung-health-diseases/lung-disease-lookup/human-metapneumovirus-hmpv/symptoms-diagnosis

4. About human metapneumovirus. (2024, April 11). Human Metapneumovirus. https://www.cdc.gov/human-metapneumovirus/about/index.html